Najbolje iz Srbije
12.10.2022. - 09:30
Gastronomsko blago juga - leskovački ajvar
Leskovačko petorečje predstavlja geografsku celinu koja je po mnogo čemu jedinstvena na prostoru Balkana. Plodna i osunčana zemlja u dolini pet reka idealna je za bavljenje poljoprivrednom proizvodnjom. Grad na reci Veternici, koji je u međunarodnim okvirima prepoznat kao „prestonica roštilja“, čuven je po još jednom proizvodu – Leskovačkom domaćem ajvaru
Bogata gastronomska ponuda juga ne bi bila potpuna bez ajvara - neodoljivog proizvoda jarke crvene boje, bogatog i jedinstvenog ukusa. Od druge polovine avgusta sve do početka oktobra leskovačke domaćice se trude da pripreme ajvar, bez koga se nijedna zimska trpeza na jugu Srbije ne može zamisliti.
Privatna arhiva
Ono što izdvaja ovaj proizvod je sirovina, kao i tradicionalni način pripreme. Paprika koja se koristi u preradi je tipa „Kurtove kapije“ čije su karakteristike takve da svaki plod mora da bude dvostran sa tankom drškom, veličine prosečne ljudske šake i sa niskim sadržajem suve materije. Paprika, koja se peče na peći koju Leskovčani nazivaju „kube“, daje prijatne mirise, a nakon pečenja se ljušti, melje i prži u biljnom ulju.
Privatna arhiva
Dodavanjem soli, jabukovog ili vinskog sirćeta i šećera dobija se proizvod koji ima karakteristike i toplinu juga Srbije. Postoje više varijacija ajvara, i to: ljuti i neljuti, mleveni i cepkani. Leskovački domaći ajvar nalazi se na listi zaštićenih proizvoda sa geografskim poreklom.
Privatna arhiva
Sama reč „ajvar“ je osmanskog porekla, a po nekim tumačenjima dovodi se u vezu sa „kavijarom“ koji nije bio retkost u srpskim kafanama u 19. veku.
Istorija proizvodnje paprike u Leskovcu je duga, a trgovci iz ove varoši nadaleko su bili poznati po prodaji sušene i mlevene paprike. Uostalom, čuvena izreka nadasve duhovitih Leskovčana, zapisana u periodu između dva svetska rata, glasi: „Mi jedemo paprike, a zidamo fabrike“. Počeci pripreme ajvara u Leskovcu vezani su za period posle Drugog svetskog rata.
Privatna arhiva
Uz spržu i roštilj meso, ajvar je neizostavni deo leskovačke tradicionalne kuhinje. Bez ova tri proizvoda Leskovac ne bi bio to što jeste - grad sa kvalitetnom i ukusnom hranom.
