Najbolje iz Srbije
07.10.2020. - 09:16
Unikatnim suvenirima na tržište Evrope i sveta
Porodica Aleksi iz Bača već pola veka, sa kolena na koleno, prenosi znanja o proizvodnji metli novim generacijama
Srbija je po proizvodnji sirkovih metli četvrta u svetu, a mesto Selenča iz opštine Bač tome značajno doprinosi, s obzirom na činjenicu da se većina stanovništva bavi zanatom u koji je potrebno uložiti mnogo rada, truda, ali i porodične tradicije. Zašto je za pravljenje male metle potrebno više vremena nego za veliku, koje materijale najčešće koriste i da li ispunjavaju ekološke standarde, razgovarali smo sa Anom Aleksi u čijoj porodici “gospođa metla” svoj put krči već pola veka.
Privatna arhiva
Ana godinama kroz porodičnu tradiciju učite i gledate kako se prave metle. Šta je specifično za taj zanat?
Proizvodnja metli spada u porodičnu tradiciju, ubaraja se u stare zanate, a u našoj porodici duga je više od 50 godina. Zanat se godinama prenosio s kolena na koleno i svakim danom se radilo na poboljšanju procesa proizvodnje metli i njihovog kvaliteta. Danas mogu reći, da se kod nas proizvode metle visokog kvaliteta, što nas održava konkurentnim na tržištu. Zanimljivo za sirkovu metlu je to da je ona ekološki proizvod jer su materijali od kojih se proizvodi biorazgradivi i mogu da se recikliraju.
Poznato je da su Selenčani prvi po proizvodnji sirkovih metli kao i da svoje proizvode izvozite na različita tržišta. Vidite li budućnost u tome?
Srbija, kao proizvođač sirkovih metli, nalazi se na četvrtom mestu u svetu, a Selečna većinskim delom učestvuje u tome. Reč je o prosperitetnom zanatu, ali u današnje vreme nailazimo na problem sa nedostatkom radne snage i nezainteresovanošću mlađih generacija. Mogu se samo nadati da u budućnosti neće doći do potpunog izumiranja metlarstva.
Privatna arhiva
Koliko Vam vremena treba da napravite malu, a koliko veliku metlu?
Proces proizvodnje sirkovih metli odvija se ručno i sastoji se iz različitih faza. Kao prvo nabavlja se potreban repromaterijal za proizvodnju. Sirak metlaš se onda klasira u više klasa, koje su različite dužine. Zatim dolazimo do faze motanja tako klasiranog sirka oko drvene drške koji se pričvršćava žicom i ekserom. Nakon toga metla dolazi do završne faze u kojoj se šije koncem i ulepšava skraćivanjem sirka u gornjem delu. Vreme izrade metle zavisi od željenog tipa metle. Ali zanimljivo je to, da je više vremena potrebno da se proizvede mala ukrasna metlica nego klasična velika metla, bez obzira što su faze izrade iste. U proizvodnju metlica mora da se uloži više truda i do gotove metlice se dolazi za nekih 30 do 40 minuta, a za veliku metlu je potrebno pet do deset minuta.
Šta je najoriginalniji suvenir sa kojim ste se Vi kao turista susreli, s obzirom na činjenicu da posetioci koji odluče da kupe suvenir u Baču, ponjčešće se odlučuju upravo za ručno rađene metlice?
Veoma mi je drago što se turisti koji posećuju našu divnu opštinu Bač odlučuju baš za naše metlice i na taj način pokazuju razumevanje prema našem uloženom trudu. Ja isto tako kada se nađem u ulozi turiste volim da ponesem sa sobom suvenire koji su tipični za to područje, ručno rađeni i zanimljivi.
Tanja Mitić
